Welke ventilatie plaats je in jouw woning?
Hoe selecteer je de juiste ventilatie en ventilatieonderdelen op basis van jouw noden.

Een gezonde leefomgeving is essentieel voor ons welzijn. We brengen immers veel tijd door in onze woning. Voldoende ventilatie is daarbij van cruciaal belang, maar vaak wordt het belang ervan onderschat. In deze blog bespreken we de verschillende aspecten van ventilatie en waarom het zo belangrijk is voor jouw woning. We geven je enkele tips en tricks om je ventilatiedebieten zelf te berekenen en te installeren. Hieronder kan je naar de verschillende hoofdstukken doorklikken: 

Wat is ventilatie? Een zacht briesje of een gezonder binnenklimaat?

Ventilatie is meer dan alleen een briesje door het raam. Het is de sleutel tot een gezonde en comfortabele leefruimte. In essentie is ventilatie het proces waarbij frisse lucht wordt ingebracht en gebruikte lucht wordt afgevoerd, waardoor een constante luchtcirculatie ontstaat.

Verluchten is niet ventileren

Door te koken en te leven in een woning stapelen zich allerlei afvalstoffen op in de binnenlucht. Dit kan leiden tot hoofdpijn, irritatie aan ogen, neus of keel en zelfs allergieën. Om uw leefomstandigheden gezond te houden is het belangrijk de binnenlucht te verversen. Dat kan door te ventileren of verluchten. Er is echter een verschil tussen beide:

  • Ventileren = continu de lucht in uw woning verversen (dag en nacht)
     
  • Verluchten = kortstondig (20 minuten tot een half uur) verversen van een grote hoeveelheid lucht door ramen en deuren open te zetten. De verse lucht stroomt de woning in via de droge ruimtes (slaapkamer, woonkamer) en verlaat de woning in de natte ruimtes (badkamer, keuken). Door deze luchtstroom te creëren voert de lucht schadelijke stoffen en vocht mee af naar buiten. In de plaats komt zuurstofrijke lucht.

Waarom ventileren? Het belang van frisse lucht in onze leefomgeving.

Ventilatie is een belangrijk aspect van onze leefomgeving dat vaak over het hoofd wordt gezien. Het gaat niet alleen over het openen van ramen, maar over het actief reguleren van luchtstromen om een gezond en comfortabel binnenklimaat te behouden. Hieronder belichten we waarom ventilatie essentieel is voor onze gezondheid en welzijn. 

  1. Zuurstofvoorziening: Ventilatie zorgt voor de aanvoer van verse lucht, die essentieel is voor onze ademhaling. Zuurstof is nodig voor de werking van onze cellen en organen. Onvoldoende ventilatie kan leiden tot een tekort aan zuurstof, wat kan resulteren in vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieproblemen. 
  2. Verwijderen van verontreinigingen: In onze huizen en gebouwen kunnen zich verschillende verontreinigingen ophopen, zoals vocht, stof, schimmels, allergenen en vluchtige organische stoffen (VOS) afkomstig van bouwmaterialen, meubels en schoonmaakproducten. Ventilatie zorgt voor de afvoer van deze verontreinigingen en verbetert zo de luchtkwaliteit. 
  3. Voorkomen van vochtproblemen: Te veel vocht in de lucht kan leiden tot condensatie en vochtproblemen, zoals schimmelvorming en houtrot. Ventilatie helpt om vocht af te voeren, met name in ruimtes zoals de keuken, badkamer en wasruimte, waardoor vochtgerelateerde problemen worden voorkomen.
  4. Comfortabel binnenklimaat: Een goed geventileerde ruimte voelt comfortabeler aan. Het reguleert de temperatuur en vochtigheid, waardoor het binnenklimaat aangenaam blijft. Dit is vooral belangrijk in de zomermaanden, wanneer warmte kan leiden tot oververhitting en ongemak.
  5. Gezondheid en welzijn: Ventilatie speelt een belangrijke rol bij het bevorderen van onze gezondheid en welzijn. Een slecht geventileerde omgeving kan leiden tot de eerder opgesomde gezondheidsproblemen. Het regelmatig verversen van de lucht vermindert het risico op deze problemen en dragen dus bij aan een gezondere leefomgeving. 
    Kortom, ventilatie is van vitaal belang voor onze gezondheid, comfort en welzijn. Door te zorgen voor een goede ventilatie in onze huizen, gebouwen en werkplekken kunnen we een gezonde en aangename leefomgeving creëren waarin we optimaal kunnen functioneren en genieten van een goede kwaliteit van leven.

Wat zijn de meest voorkomende ventilatiesystemen?

Wist je dat een onjuist geventileerd huis of kantoor kan leiden tot gezondheidsklachten? Een gezond leefklimaat is essentieel voor je welzijn. Ventilatie speelt hierbij een cruciale rol. Het zorgt voor frisse lucht, voert vocht en CO2 af en helpt om schimmels en bacteriën te voorkomen. Er bestaan verschillende types ventilatiesystemen, elk met hun eigen voor- en nadelen. Het is belangrijk om te weten welk systeem je hebt, zodat je het optimaal kunt gebruiken. In deze blogpost bespreken we de meest gebruikte ventilatiesystemen. Wil je meer weten over ventilatiesystemen of een nieuw systeem kopen? Bekijk dan zeker onze categorie ventilatie.

Natuurlijke ventilatie

We beginnen bij de basics. Natuurlijke ventilatie omvat het ventileren van een woning zonder de hulp van mechanische ventilatiesystemen. In dit geval vindt de ventilatie plaats via aanwezige ventilatieroosters, kleproosters en kieren, vooral merkbaar in minder goed geïsoleerde woningen. Zelfs openstaande deuren en ramen spelen een rol in dit proces.

Hoewel natuurlijke ventilatie bijdraagt aan een gezond binnenklimaat, is het effect slechts van korte duur. Ongeveer een half uur na het sluiten van ramen of ventilatieroosters blijft er weinig over van de eerder aangevoerde frisse lucht. Bovendien gaat er tijdens dit proces aanzienlijk veel energie en warmte verloren, wat onnodig is. Een eenmalige investering in een mechanisch ventilatiesysteem kan op jaarbasis aanzienlijke kostenbesparingen opleveren door een efficiënter gebruik van energie.

Decentrale mechanische ventilatie

Lokale ventilatie, ook wel decentrale ventilatie genoemd, is een efficiënte manier om specifieke ruimtes te ventileren waar extra luchtverversing nodig is. Denk hierbij aan de badkamer, keuken of toilet. Een badkamerventilator met ventilatiekanaal en ventilatierooster aan de gevel is een eenvoudige en effectieve manier om de badkamer te ventileren. De afgevoerde lucht verlaat de woning via het kanaal en rooster, waardoor vocht en schimmels geen kans krijgen. ook hier gaat veel energie en warmte verloren en voorziet niet in aanvoer van verse lucht.  

Lokale ventilatie is een perfecte oplossing voor wie een efficiënte en budgetvriendelijke manier zoekt om de luchtkwaliteit in specifieke ruimtes te verbeteren. 

Ontdek hier onze lokale ventilatoren

Centrale mechanische ventilatie

Frisse lucht doorheen het hele huis. Gezonde lucht ademen in elke ruimte in je woning? Een centraal ventilatiesysteem verbetert de lucht in je hele huis. De centrale unit met ventilator voert lucht toe of af voor alle cruciale leefruimtes. Door een continue monitoring van de luchtkwaliteit en een vraaggestuurde werking toe te voegen, is precies voldoende ventileren kinderspel. We onderscheiden hier twee types :

Ventilatiesysteem C

Mechanische ventilatie met natuurlijke luchttoevoer middels ventilatieroosters, kieren en open deuren of ramen, is het meest gangbare ventilatiesysteem in hedendaagse woningen. Bij mechanische ventilatie wordt gebruik gemaakt van een centrale afzuigventilator die de lucht in de woning afzuigt, terwijl er via natuurlijke ventilatie ''schone'' lucht naar binnen wordt getrokken. Veelal gebeurt deze natuurlijke ventilatie door middel van zelfregelende ventilatieroosters. Het voordeel is hier dat vanuit de centrale unit enkel in de ‘natte ruimten’ - keuken, toilet, wasruimte en badkamer - ventilatiekanalen worden voorzien en ventilatieventielen worden geplaatst om een juiste luchtafvoer in de woning te garanderen. 

Natuurlijke toevoer ventilatie is eenvoudig, maar heeft enkele nadelen. De temperatuur en luchtkwaliteit in je woning zijn afhankelijk van de buitenlucht, waardoor je minder controle hebt. In de zomer komt warme lucht binnen, terwijl in de winter koude lucht binnenstroomt. Dit kan leiden tot warmteverlies in de winter en een onaangenaam warm binnenklimaat in de zomer. Doordat er geen filters zijn bij natuurlijke ventilatie, is er een grotere kans op stof en pollen in je woning. Dit kan vervelend zijn voor mensen met allergieën. Bij sterke wind kan natuurlijke ventilatie als tochtig worden ervaren ondanks de zelfregelende klep, maar kan je compenseren met elektronisch gestuurde toevoerroosters.

Bekijk onze ventilatie C toestellen

Ventilatiesysteem D

Met een ventilatiesysteem D haalt u een discreet en efficiënt systeem in huis dat zorgt voor een gezond binnenklimaat. Twee ventilatoren zorgen voor een constante en gebalanceerde aanvoer van verse en afvoer van vervuilde lucht. De verse lucht wordt gefilterd en in een geluiddempende unit gebracht, zodat u geen last heeft van lawaai.

Ventilatiesysteem D werkt met een WTW-unit, wat staat voor warmteterugwinning. Dit betekent dat de warmte uit de afgevoerde lucht wordt gebruikt om de verse lucht voor te warmen. Dit is niet alleen goed voor uw portemonnee, maar ook voor het milieu.

Doordat de toevoer en afvoer van lucht mechanisch geregeld worden, spreken we ook van balansventilatie. Dit zorgt voor een optimale luchtverversing in uw woning, zonder tochtverschijnselen.

Het filtersysteem in ventilatiesysteem D houdt pollen (G7 filter), stof en andere vervuilde deeltjes (G4 filter) tegen, waardoor u geniet van een gezondere lucht in uw woning. Dit is zeker een voordeel voor mensen met allergieën of astma. Doordat de lucht mechanisch wordt aangevoerd en afgevoerd, is er geen tocht in uw woning. De geluiddempende unit en extra dempers zorgen ervoor dat het systeem erg stil is. 

In tegenstelling tot wat men soms denkt, is ventilatiesysteem D eenvoudig te installeren. Al vraagt een ventilatiesysteem D meer leidingwerk. De leidingen kunnen in de muren of plafonds worden geplaatst en langs een ventilatieschacht worden gebracht, waardoor ze onzichtbaar zijn. 

Ga naar onze ventilatie D toestellen

Het verdict

Luchtkwaliteit en Temperatuur: Ventilatiesysteem D presteert van nature beter dankzij filtering en warmteterugwinning. Bij een systeem C zal je meer toevoegingen moeten doen om tot de zelfde efficiëntie te komen. Systeem D vermijdt tocht en koude lucht door voorverwarmde lucht.        

Verbruik: Systeem D zal zonder extra investeringen al zeer goed presteren en dus minder verbruiken door de efficiëntere omgang met warmte recuperatie.

Onderhoud: Bij gebruik van antistatische en anti bacteriële verdeelleidingen zijn beide systemen C en D relatief onderhoudsvrij , dit is gebruikers afhankelijk. Bij een systeem D dien je periodiek de filters te vervangen.

De rol van ventilatie bij energetisch bouwen en renoveren 

Een gebalanceerd ventilatiesysteem is essentieel om energie-efficiëntie te combineren met een gezond en comfortabel binnenklimaat in energetische gebouwen. Duurzame gebouwen voldoen niet alleen aan energienormen, maar ook aan de behoeften van de bewoners op lange termijn.

  1.  Gezondheid en comfort: Goede ventilatie verbetert de luchtkwaliteit door schadelijke stoffen, allergenen en vocht af te voeren. Dit zorgt voor een gezondere leefomgeving en voorkomt schimmelvorming en condensatie.
  2. Energie-efficiëntie: Ventilatie met warmteterugwinning (WTW) wint warmte terug uit afgevoerde lucht en verwarmt hiermee verse lucht.
    Dit optimaliseert de energieprestaties van het gebouw. 
  3. Regelgeving en certificering: Strikte regelgeving met betrekking tot energieprestaties en luchtkwaliteit in passieve gebouwen vereisen goede ventilatie.
    Certificeringen voor energetisch bouwen benadrukken het belang van evenwichtige ventilatie.
  4.  Bewustzijn en educatie: Kennis over ventilatie is cruciaal bij energetisch bouwen en renoveren. Informatie over ventilatiesystemen is beschikbaar via diverse bronnen, zoals blogposts. 

Kortom energetische bouwen of renoveren is gelijk aan ventileren. Een gebalanceerd ventilatiesysteem is essentieel om energie-efficiëntie te combineren met een gezond en comfortabel binnenklimaat. Hierdoor kunnen we duurzame gebouwen creëren die niet alleen voldoen aan energienormen maar ook aan de behoeften van de bewoners op lange termijn.

Welk ventilatiesysteem moet ik dan kiezen en plaatsen?

Bij renovatieprojecten staat u voor de keuze tussen ventilatiesysteem C of D. Beide systemen hebben hun voor- en nadelen, maar één ding is zeker: een goed ventilatiesysteem is cruciaal voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. Kies je systeem op basis van deze factoren :

Ventilatiesysteem C: de voor- en nadelen

  • Voordeel: Bij de installatie is minder leidingwerk nodig, wat de installatiekosten kan drukken. Je voert enkel in de "natte" ruimtes af wat ook de omvang van het leidingwerk sterk reduceert. Optioneel kan je andere ruimtes ook in je ventilatie meenemen. Een C systeem is qua omvang ook kleiner en heeft veel technische opbergruimte nodig dan een ventilatie D systeem.
  • Nadelen: Afhankelijk van het type raamroosters voor verse luchttoevoer, kan dit wel leiden tot een tochtgevoel en geluidsoverlast. Een ventilatie C systeem is minder energie-efficiënt dan een systeem D. De natuurlijke lucht die binnen wordt gebracht via raamroosters wordt ook niet gefilterd, wat minder effectief is voor mensen met een bepaalde allergie.

Bekijk onze ventilatie C toestellen

Ventilatiesysteem D: de voor- en nadelen

  • Voordelen: Met een ventilatiesysteem D heb je betere controle over de luchtstromen, wat resulteert in een gezonder en comfortabeler binnenklimaat. Er is ook een hoge energie-efficiëntie dankzij de interne warmteterugwinning, zeker in combinatie met een verwarmingssysteem op lager temperatuur.
  • Nadelen: Voor een systeem D heb je meer leidingwerk nodig en een grotere ventilatieschacht over je verdiepen, wat de installatiekosten verhogen. Een ventilatietoestel D is ook duurder, maar bespaart dan wel op je stookkosten.

Ga naar onze ventilatie D toestellen

Welke is de beste keuze?

De keuze tussen systeem C en D hangt af van verschillende factoren, zoals:

  • De structuur van uw woning: Bij een traditionele woning met veel balken kan systeem C een goede optie zijn. Systeem D is flexibeler, maar vereist meer planning voor de leidingen.
  • Jouw energiedoelstellingen: Systeem D is de betere keuze als u een energiezuinige woning wilt creëren.
  • Jouw budget: Systeem C is doorgaans goedkoper om te installeren, maar systeem D kan op termijn besparen op uw energiefactuur.

Enkele tips:

  • Vraag advies aan een expert: Een Z-Tech expert kan je helpen de beste keuze te maken voor uw woning.
  • Houd rekening met de EPB-eisen: Systeem D kan je helpen te voldoen aan de strengere energienormen.
  • Investeer in kwaliteit: Kies voor een ventilatiesysteem van een gerenommeerde fabrikant.

Hoe bepaal je het juiste debiet voor je ventilatietoestel? 

Bij het selecteren van een ventilatietoestel is het van belang om het juiste debiet te bepalen : de hoeveelheid lucht die het toestel per uur kan verplaatsen. Maar hoe bepaal je nu precies welk debiet je nodig hebt?

Bereken de minimale ventilatiebehoefte

De eerste stap is het vaststellen van de minimale ventilatiebehoefte voor de ruimte. Dit kan worden berekend aan de hand van de geldende regelgeving en normen, zoals de EPB-regelgeving. Volgens de deze regelgeving moet het totale ventilatiedebiet voldoen aan bepaalde ruimtelijke eisen ; zoals de grootte van de ruimte, het aantal aanwezige personen, en de activiteiten die er plaatsvinden. De algemene regel voor residentiele woningen is 3.6 m3/h toegevoerde of afgevoerde lucht per m2. En dit niet alleen met een minimum maar ook maximum per ruimte. Badkamers en keukens hebben vaak hogere minimale ventilatiebehoeften vanwege de aanwezigheid van vocht en kookdampen. Zo vereisen bijvoorbeeld open keukens een minimaal debiet van 75 m³/h en badkamers een minimaal debiet van 50 m³/h volgens de huidige EPB regelgeving. 

Welke ruimtes moet je ventileren volgens de EPB-regelgeving? 

  • Woon- en verblijfsruimtes (slaapkamers, bureau's, speelruimtes): Dit omvat ruimtes zoals woonkamers, slaapkamers, studeerkamers en andere ruimtes waar mensen langdurig verblijven. De EPB-regelgeving stelt eisen om een gezond en comfortabel binnenklimaat te garanderen. 
  • Keuken: De keuken is een ruimte waar kookdampen, vocht en andere verontreinigingen vrijkomen tijdens het koken. Daarom is het belangrijk om deze vervuilde lucht af te voeren om zo de luchtkwaliteit te verbeteren. 
  • Badkamer en toilet: De badkamer en het toilet zijn ruimtes waar vocht en geuren zich kunnen ophopen. Voldoende ventilatie is nodig om deze ruimtes droog te houden en ongewenste geuren te verwijderen en schimmels te vermijden. Dit draagt niet alleen bij aan het comfort, maar ook aan de gezondheid en hygiëne. 
  • Berging en wasplaats: In bergingen en wasplaatsen worden vaak huishoudelijke activiteiten uitgevoerd die vocht kunnen genereren, zoals wassen en drogen van kleding. Goede ventilatie is nodig om vochtproblemen te voorkomen en de luchtkwaliteit te handhaven. Wanneer er geen droogkast of wasmachine in de berging staat dient deze niet geventileerd te worden.

Hoe ga je best te werk. Bereken aan de hand van volgende tabel je juiste ventilatiedebieten. Kijk dan waar je onbalans hebt en gebruik extra ruimtes om je debiet in balans te trekken of verhoog je debiet in bepaalde ruimtes. 

Aanvoer​Afvoer
woonkamer3,6m³/h gerekend per m², met minstens 75m³/hDebiet mag in totaal beperkt worden tot 150m³/h

Slaapkamer

Studeerkamer

Bureau

Speelkamer

3,6m³/h gerekend per m², met minstens 25m³/h Debiet mag in totaal beperkt worden tot 72m³/h
Open keukenAltijd minstens 75m³/h
-
Gesloten keuken

Badkamer

Was- en droogplaats
 
3,6m³/h gerekend per m², met minstens 50m³/h Debiet mag in totaal beperkt worden tot 75m³/h
Toilet Altijd minstens 25m³/h -


Kies het juiste type ventilatietoestel: 

Er zijn verschillende soorten ventilatietoestellen beschikbaar, elk met hun eigen kenmerken, debieten en rendement. Mechanische ventilatiesystemen met warmteterugwinning (WTW) of enkel mechanische afzuiging zijn enkele voorbeelden. Ook heeft het benodigde debiet een invloed op het type toestel (Zo neem je best een toestel van 600m³/h als je een berekend debiet van 520 m3/h nodig hebt). Kies dus best een toestel wat iets meer over gedimensioneerd is. Zo ben je zeker dat de ventilatoren rustiger zullen draaien en dus ook minder zullen verbruiken. De levensduur van het toestel zal verlengd worden omdat het nooit op maximum zal moeten draaien. 

Op basis van bovenstaande berekening kan je voor een ventilatie C toestel bepalen hoeveel debiet je raamroosters moeten toevoeren. Bereken voor je ventilatie D systeem je aan- en afvoer in totaal. 

Bekijk hier onze ventilatietoestellen

Voorzie de juiste leidingen

Houd er rekening mee dat een ventiel en ventilatieadapter maximaal 75m³/h lucht kan toe of afvoeren. Indien je in een bepaalde ruimte meer dan 75m³/h debiet nodig zou hebben,, voorzie dan meer dan 1 ventiel.  De diameter van uw ventilatieleidingen is cruciaal voor een efficiënte werking van uw ventilatiesysteem. Te kleine leidingen creëren te veel weerstand, wat resulteert in een lager debiet en meer geluid. Te grote leidingen daarentegen verspillen energie en kunnen leiden tot condensatie.

Hoe de juiste diameter bepalen?

De diameter van uw ventilatieleidingen hangt af van:

  • Het debiet: De hoeveelheid lucht die door de leidingen moet stromen.
  • De lengte van de leidingen: Langere leidingen vereisen een grotere diameter om drukverlies te beperken.
  • Het type leiding: Flexibele leidingen hebben een hogere weerstand dan starre leidingen.

Bekijk hier onze verschillende ventilatieleidingen

 

Ventilatie zelf installeren?

Dat kan. 

Raadpleeg zeker de geldende regelgeving: Naast het berekenen van de minimale ventilatiebehoefte, is het belangrijk om te voldoen aan de geldende regelgeving en normen met betrekking tot ventilatie voor nieuwbouwwoningen en ingrijpende energetische renovaties (IER).

Bij twijfel is het altijd verstandig om een ventilatiespecialist bij Zelektro.be te raadplegen. Zij kunnen een gedetailleerde berekening maken op basis van de specifieke kenmerken van jouw woning en ventilatiebehoeften, en ervoor zorgen dat het gekozen ventilatiesysteem voldoet aan alle vereisten en normen.

Dankzij deze installatievideo kan je alvast starten met het leggen van jouw leidingen en dakdoorvoeren.

Wijzigingen AREI
voor huishoudelijke installaties